Uitgaande van het feit dat de meeste luidsprekers waaronder ook boekenplank luidsprekers 30Hz kunnen halen en ook dat de meeste vormen van muziek niet eens 40Hz bevatten zou je kunnen denken dat een subwoofer niet nodig is, ik lees dan ook vaak "met mijn luidsprekers is een sub niet nodig" en het laatste wat ik dan doe is het in twijfel trekken.
even wat over mijzelf
Mijn eerste subwoofer zat in de auto want ik miste het laag wat ik thuis wel hoorde, in een auto zit je namelijk aan teveel limitaties vast en zodoende bied een subwoofer uitkomst.
toen kwamen er DB drags waarbij het doel was om @ 40Hz zoveel mogelijk spl te genereren, leuk maar het heeft geen reet met muziekweergave te maken.
Ik hield het met 2x10 inch bij een bescheiden 128 DB @ 40Hz want de 2 woofers zaten al aardig aan hun Xmax.
Wat daarop volgde waren de SQ wedstrijden en daar draaide het puur op muziek, daar ben ik maanden... nee jarenlang zoet mee geweest want naast een perfect geluid wil je ook een perfecte inbouw hebben en dat ook toonbaar maken, daarvoor moet de hele wagen op de schop.
Terug naar de thuis situatie
Ik had in de bovengenoemde situatie geen enkele behoefte aan een subwoofer in huis want
"met mijn luidsprekers is een sub niet nodig" Een aantal verhuizingen later maakte ik de stap naar wat kleinere luidsprekers (JK Optima 1) en ondanks dat die kleine dingen ook wel in staat waren om 30Hz te halen miste ik toch wel de nodige druk in het laag, vooral met muziek zoals AC/DC of in ieder geval rock muziek.
Vanaf dat moment deed de subwoofer zijn intrede in de vorm van een B&W Solid waar ik een half jaar naar geluisterd heb, uiteindelijk was het niet mijn ding want de integratie was nou niet echt je van het.
terug naar de winkel waar ik hem had gekocht en kreeg zelfs na een half jaar mijn aankoopbedrag terug + het advies om toch even een andere sub te proberen en de verkoper zei nog tegen mij "neem de tijd ervoor" dus met een REL Q50 naar huis gegaan.
Met deze speakers heb ik ongeveer een jaar gespeeld en toen voelde ik toch een stukje onrust en heb besloten om de JK's + de REL te ruilen tegen een set Speakerland Vector 2 vloerstaanders welke door Speakerland als bouwpakket werden aangeboden en die door een hobbybouwer in elkaar waren gezet.
Voor mij was dit de eerste "echte" speaker en wederom was het sentiment
"met mijn luidsprekers is een sub niet nodig"Buiten de stereo set kwam toen ook nog een surround set van Sony compleet met versterker,speakers en subwoofer om maar eens mee te doen met de HT gebeuren.
Het was geen succes!
Na weer een verhuizing en weer een compleet nieuwe stereo set nog steeds geen subwoofer nodig totdat ik naaste de stereo weer een HT set erbij wou hebben en dit maal een wat serieuzere set dus ook met een subwoofer en gezien de positieve ervaringen met zelfbouw ook de sub maar gebouwd.
Op een dag besloot ik de sub uit de HT set weg te laten en deze een op mijn stereo set aan te sluiten en meteen veranderde het sentiment
"met mijn luidsprekers is een sub niet nodig" naar ik moet een sub hebben.
In die tijd kreeg ik aardig wat medeforummers (toen nog van hifi.nl en audiofreaks) over de vloer en 1 daarvan hoorde die stereo set met en zonder de sub en besloot de DIY sub over te nemen om in zijn eigen stereo set te plaatsen.
Hij was trouwens ook iemand die altijd zei
"met mijn luidsprekers is een sub niet nodig" :-D
Nu na mijn allerlaatste verhuizing staan er in mijn hoofd set 3 sub's te spelen en staat er definitief een surround set die voor ca 80% muziek ingericht is.
Natuurlijk kennen de ingewijden mijn muzieksmaak onderhand wel maar ik kan wel verklappen dat met iedere genre de sub's wel een toegevoegde waarde hebben.
Persoonlijk houd ik er wel andere ideeën aan over t.o.v de meeste sub gebruikers en heb mij laten inspireren door REL's 3D set-up waarbij alle speakers behalve de Atmos speakers full-range draaien en op die kanalen ook een een sub te laten spelen, waarbij de front/rear sub's ook nog eens het lfe signaal krijgen.
Let wel dit is voor mij
persoonlijk de beste manier om muziek weer te geven en daarmee wil ik dus absoluut niet beweren dat wanneer iemand het anders doet niet goed is want het is en blijft persoonlijk.
Mocht er iemand zijn die toch wel benieuwd is naar mijn aanpak dan wees zo vrij om eens te komen luisteren, niet om te overtuigen maar gewoon om eens mee te maken.
Ik heb een soortgelijke ervaring. Speakers staan hier ook op full range, behalve de Dolby Atmos. In stereo speelt alleen de Rel mee via de Neutrik aansluiting en met HT draait ook de 2e sub aan de achterzijde mee. In mijn akoestiek bevalt deze opstelling het best.
Hier gaat het opzich best goed zonder subwoofer(s).
Laag is goed aanwezig, hoop druk is er ook.
Maar met de toeging van 2x15" subs is het wel even andere koek.
Nu met nog eens twee 15" blaffers erbij is het gewoon te bruut.
Gebruik een x-over van 40hz.
Dat komt er hier dus op neer dat het front 4x15" betreft, mét ondersteuning van de twee 15" subwoofers onder de 40hz.
De subwoofers staan achter in de ruimte, daar waar het front uiteraard met z'n vieren voorin staan.
Als het aan mij ligt, en dat ligt het, ga ik niet snel meer terug naar minder laag weergevers.
Zal het filmpje zo ook eens bekijken.
Zo zie je maar weer dat ook 15 inch speakers een sub een toegevoegde waarde heeft.
Hier een rekentool.
https://www.popschoolmaastricht.nl/college_geluid_snelheid_frequentie_golflengte.php?menu=menuGeluidstechniek
Citaat van: TurboMarco op september 25, 2025, 18:03:56Zo zie je maar weer dat ook 15 inch speakers een sub een toegevoegde waarde heeft.
Het zal niet voor iedereen hun ding zijn, het kan best pompen zo.
Het zal zoals het filmpje al aangaf ook wel generatie en muziek keus afhankelijk zijn.
Mn vriendin draait veel psy-trance, daar houden ze wel van een dikke sublaag, dat kan dan weleens irriteren.
Maar dat doet die muziek me hoe dan ook.
Als het er in zit, dan komt het er uit!
Tja geluid is idd persoonlijk en ik speel stereo graag met mijn subwoofer erbij.
Voorheen gebruikte ik een kleinere subwoofer, maar een grote maakt het geheel veel mooier. Ik ben ooit per toeval aan een grotere subwoofer gekomen en heb altijd het idee gehad geen nieuwe te kopen als hij kapot zou gaan... Nou ik heb dat een paar weken volgehouden, maar het geluid ervaar ik als veel vlakker zonder een fatsoenlijke subwoofer dus er moest een nieuwe komen. Een grote subwoofer lijkt de instrumenten gewoon compleet te maken. Al vind ik wel dat mijn nieuwe versterker veel meer druk in het laag neerzet als mijn oude zonder sub. Ook heb ik nagedacht om op elk kanaal een rel sub te zetten voor meer diepte, maar eigenlijk vind ik het wel top zo. Het gaat dan ook echt weer veel euro's kosten.
Bij de weg, mijn 2e set is stereo met 2 sub's en dan hou ik nog 4 sub's over die momenteel werkeloos zijn.
Misschien toch eens eentje van de hand doen :|
Subwoofers met maatje koelkast.
Ik bedenk me net dat ik inderdaad ook een koelhuis had kunnen beginnen. clown1
Ik heb hier luidsprekers die met geen mogelijkheid lage frequenties weer kunnen geven en daar moet gewoon een subwoofer bij.
Wanneer je luidsprekers hebt die zoals gezegd 30-40 Hz kunnen halen dan zou je een sub als de kers op de taart kunnen zien, maar dan nog hangt het helemaal af van je smaak en muziekkeuze.
De afmetingen van een sub is ook iets persoonlijks maar in principe kan je er vanuit gaan dat een grotere sub dieper gaat en ook meer spl genereerd maar het integreren is dan wel weer wat lastiger is mijn ervaring.
Vorige week heb ik op mijn Edifier PC speakers de REL Strata aangesloten wat in de eerste plaats een gevoel gaf van WOW! maar na een uurtje luisteren klopte de verhoudingen niet dus hup de kleine Jamo S800 welke een zeer kleine sub is met 2 passieve radiators en toen klopte het terwijl de Jamo sub niet eens zo laag gaat en dus eigenlijk meer als een bass module dan een sub gezien mag worden.
De Edifier's vallen dan ook onder de categorie speakers waar een sub bij moet maar dan ook weer niet te groot.
Ja dat is zeker waar.
Ik heb een analoge equalizer tussen de front luidsprekers hangen, daar kan ik het wel aardig mee temmen.
De subs doen maar heel weinig mee, staan ook dik in de min afgeregeld.
Het kan anders wel erg laidback en wat traag boomerig overkomen.
Bij mijn buurman heb ik ook geholpen met een leuke geluidsset. Ook allemaal Tannoy monitoren en een 10" subwoofer.
Dat is een heel andere laag weergave, maar ook gewoon goed.
Met films overigens geen eerlijk vergelijken, dit hier is gewoon een hele dikke bioscoop.
Hij heeft dan een degelijke surround set.
Subwoofers overbodig, dacht ik ook altijd. Hier ben ik op terug gekomen. De muziek klinkt echt kompleet, ik zou mijn sub niet willen missen.
Ik heb me eens verdiept in subwoofers, en kom als beste match met mijn B&W 803S speakers uit op de B&W DB2D subwoofer.
Deze zou een goede aanvulling kunnen zijn, omdat B&W toelaat het low pass filter digitaal in te stellen volgens de gebruikte B&W speakers. De sub heeft ook ingebouwde room correctie. Niet goedkoop, maar waarschijnlijk wel de beste match.
https://www.bowerswilkins.com/nl-nl/product/subwoofers/db-series/db2d/150194.html (https://www.bowerswilkins.com/nl-nl/product/subwoofers/db-series/db2d/150194.html)
De DB1D vind ik te groot.
Als ik hierin zou investeren, maakt het budget voor mij niet zoveel uit. Het moet vooral goed klinken.
Andere opties?
CiteerAndere opties?
Er is zoveel te koop :-) maar om toch maar iets te noemen de REL S850
klik (https://rel.net/collections/serie-s/products/s-850)
€4000,- ??!!
De pijp moet meer dan alleen roken blijkbaar.
Citaat van: Marvin op september 26, 2025, 17:36:55€4000,- ??!!
De pijp moet meer dan alleen roken blijkbaar.
Zoals ik al zei, budget maakt mij niet zoveel uit, als het maar perfect matched met mijn systeem en ruimte. Ik zal me nog eens laten informeren bij Alpha High End in Brasschaat...
M'n B&W's matchen prima met de Rel sub. 8-)
Citaat van: Jokke op september 26, 2025, 18:15:02Zoals ik al zei, budget maakt mij niet zoveel uit, als het maar perfect matched met mijn systeem en ruimte. Ik zal me nog eens laten informeren bij Alpha High End in Brasschaat...
https://link.marktplaats.nl/m2315464034?utm_source=ios_social&utm_medium=social&utm_campaign=socialbuttons&utm_content=app_ios
Ben je wel gelijk klaar.
Citaat van: Marvin op september 26, 2025, 18:27:53https://link.marktplaats.nl/m2315464034?utm_source=ios_social&utm_medium=social&utm_campaign=socialbuttons&utm_content=app_ios
Ben je wel gelijk klaar.
Da's wel geen sub, he.
Ik zoek dus eigenlijk een subwoofer met ingebouwde ruimte correctie, omdat mijn versterker dit niet ingebouwd heeft.
Dan heb je nog steeds geen ruimtecorrectie op je main speakers.
Citaat van: RHK op september 26, 2025, 18:25:57M'n B&W's matchen prima met de Rel sub. 8-)
Ik had ook niet anders verwacht.
Citaat van: RHK op september 26, 2025, 18:25:57M'n B&W's matchen prima met de Rel sub. 8-)
Hoe heb je de overgangsfrequentie bepaald?
Citaat van: TurboMarco op september 26, 2025, 18:46:34Dan heb je nog steeds geen ruimtecorrectie op je main speakers.
Als budget geen rol speelt, dan zou dat toch de eerste stap mogen zijn.
Wanneer je het nodig denkt te hebben dan wel ja.
Mensen, ik heb nog helemaal niets beslist.
Het gaat hier over al dan niet een subwoofer toe te voegen aan een bestaand systeem.
En het moet een verbetering zijn, geen verslechtering.
Citaat van: Jokke op september 26, 2025, 18:50:15Hoe heb je de overgangsfrequentie bepaald?
Wat betreft stereoweergave luister ik op pure direct, zonder ruimtecorrectie. Na de aanschaf van de Rel T9x heb ik voor de laag aanvulling veel muziekstukken geluisterd. Uiteindelijk had ik vanaf de minimum instelling maar een paar klikjes nodig om het laag subtiel aan te vullen naar de B&W's. Zal zo'n 34 Hz zijn. De Rel gebruikt hiervoor het high level signaal via de Neutrik kabel van de versterker (de L+R luidsprekeruitgangen). Ook ik dacht dat de B&W's het laag voldoende weergaven, totdat ik de Rel erbij aansloot, kwam ik er achter dat het laag veel dieper en completer was, dan zonder de Rel. Een absolute verbetering dus.
Rel geeft je middels separate aansluitingen de mogelijkheid zowel voor stereo als HT het laag apart in te regelen.
Met HT gebruik ik 2 subs.
Hier ook maar een paar klikjes en zit ook op 34 Hz
Citaat van: TurboMarco op september 26, 2025, 22:19:45Hier ook maar een paar klikjes en zit ook op 34 Hz
Hoe kan dat nou? Oh ja, jij hebt ook een T9 :lol: :lol:
Veel subwoofers gehad maar de T9x gaat niet meer weg!
idem
Citaat van: TurboMarco op september 26, 2025, 16:57:38REL S850
In die prijsklasse zou ik toch eerder kijken naar de JTR Captivator 4000 :angel: maar zorg dan ook dat de funderingen van je woning goed zijn :evil:
Ik heb eens gepolst op B&W facebook groepen, en de meningen lopen sterk uiteen.
Ik heb nu het filmpje ook bekeken, en kan me erin vinden dat niet iedereen behoefte heeft aan een subwoofer.
Mijn speakers lopen vanaf 28Hz (-6dB) en 35Hz (-3dB). Da's normaal voldoende laag voor de meeste muziek.
Ik luister vooral naar piano solo, en dan is 28Hz perfect laag. (de laagste noot op een piano is 27,5Hz)
Gezien ik de speakers niet gebruik voor film, ben ik ervan overtuigd dat een subwoofer voor mij overbodig is.
Citaat van: Jokke op september 27, 2025, 19:09:18Gezien ik de speakers niet gebruik voor film, ben ik ervan overtuigd dat een subwoofer voor mij overbodig is.
Gemiste kans. Zie m'n reaktie op jouw vraag over de overgangsfrequentie.
Citaat van: RHK op september 27, 2025, 19:52:29Gemiste kans. Zie m'n reaktie op jouw vraag over de overgangsfrequentie.
Ik heb toch een bod gedaan op een tweedehands B&W DB2D en het bod werd zonet aanvaard. Ik ben benieuwd... clown1
Citaat van: Jokke op september 27, 2025, 19:09:18Ik heb eens gepolst op B&W facebook groepen, en de meningen lopen sterk uiteen.
Ik heb nu het filmpje ook bekeken, en kan me erin vinden dat niet iedereen behoefte heeft aan een subwoofer.
Mijn speakers lopen vanaf 28Hz (-6dB) en 35Hz (-3dB). Da's normaal voldoende laag voor de meeste muziek.
Ik luister vooral naar piano solo, en dan is 28Hz perfect laag. (de laagste noot op een piano is 27,5Hz)
Gezien ik de speakers niet gebruik voor film, ben ik ervan overtuigd dat een subwoofer voor mij overbodig is.
To sub or not to sub.....
Dit wordt weer een heel epistel:
Luidsprekers zijn een van de meest moeilijke dingen om uitspraken over te doen.
1 Specs en metingen zeggen helemaal niets. Waarom? De akoestiek van JOUW kamer!
De plaatsing en de roomgain kunnen het hele verloop zwaar beinvloeden.
2 Dit is de beschrijving van jouw speakers maar voor hetzelfde geldt kan ik die van mijn
45 kg wegende neerplempen wat ook totaal geen zin heeft.
3 Dit lees ik dus over de 803s:
General
Manufacturer: B&W Bowers & Wilkins
Model: 803 S
Years of manufacture: 2004 -2009
Made in: England
Colour: Black Ash, Piano Black (extra), Cherry, Rosewood
Dimensions: 1.063 x 291 x 433 mm (H x W x D)
Weight: 41 kg
Original price approx.: € 5.800,- (RRP pair)
Technical Data
Type: 3-way bass reflex, floorstanding speaker
Chassis:
woofer: 2x 180 mm (Rohacell® cone)
midrange driver: 1x 150 mm (FST Kevlar fabric cone)
Tweeter: 1x 25 mm (aluminium dome)
Power handling (nominal/music):
Recommended amplifier power: 50 - 250 W.
Efficiency: 90 dB (2.83 V, 1 m)
Frequency response: 35 - 22,000 Hz (±3 dB)
Transitional ranges: 350 / 4,000 Hz
Impedance: 8 Ohm (minimum according to B&W = 3.0 Ohm
4] Laten we eerlijk wezen hoe compleet dit is en wat het nu feitelijk zegt?
De dip naar 3 Ohm wordt vermeld maar de piek niet.
5] Ik vind het totaal niet interesant dat een speaker tot 35/30/of zelfs 25 Hz kan lopen.
Ik ben er wel achter dat de opgegeven specs eigenlijk nooit kloppen.
En al helemaal niet in een bepaalde woonkamer met de bijbehorende roomgain van op zijn
minst 10 dB. We luisteren nu eenmaal niet in een dode kamer.
Tevens is de on axis response totaal anders dan de off axis.
Ook kloppen de crossover filters maar al te vaak voor geen Meter.
Vaak zijn ook de gebruikte componenten van een erbarmelijke kwaliteit en ja ook in
dure speakers.
Geen luchtspoelen . geen mkp . foutieve crossoverpunten bracing en zoveel meer.
Nu omvat mijn specialisme het versterker gebeuren maar luidsprekers is even andere
koek!!
Die bepalen in een bepaalde akoestiek voor 95% je geluidsweergave.
En ja over persoonlijke smaak valt niet te twisten.
Klinken fasefouten en looptijdverschillen in jouw oren mooi dan is dat helemaal prima
om maar wat te noemen.
Een subwoofer correct integreren is lastiger dan menigeen denkt.
Tevens heb je er feitelijk 2 nodig IMHO. (Logisch nadenken)
Ik zal een filmje plaatsen waarin een bepaald merk en type onder handen genomen wordt.
Misschien dat dan het bovenstaande nog wat duidelijker wordt.
https://www.youtube.com/watch?v=IG3BBC632KE
Wat een trieste man is dat. :|
Ik stel mijn subs op het gehoor af. Ik kijk naar de laagste (opgegeven) speaker frequentie en ga daar net even boven zitten voor het bijkomen van de sub. Zodra ik hoor waar de sub staat draai ik de crossover wat terug. Tot nu toe prima gewerkt voor mij. Als ik de sub dan uit zet merk ik dat ik wat mis, maar het is nooit veel.
Het is net zo met een super tweeter. Heeft iets met harmonischen te maken, dacht ik.
CiteerGezien ik de speakers niet gebruik voor film, ben ik ervan overtuigd dat een subwoofer voor mij overbodig is.
Van
"met mijn luidsprekers is een sub niet nodig" binnen 24 uur naar
CiteerIk heb toch een bod gedaan op een tweedehands B&W DB2D en het bod werd zonet aanvaard.
Ook ik ben benieuwd naar jouw bevindingen.
Wie heeft er weleens een transmisson-line subwoofer beluisterd? ik in ieder mijn eigen brouwsel maar verder ook niets.
Nu zijn er maar heel weinig TL subs op de markt dus de kans dat je er 1 tegenkomt is heel erg klein.
Dat er zo weinig zijn snap ik wel want het zijn doorgaans onnoemelijke grote kasten en het is heel arbeidsintensief om deze te maken dus ook vrij kostbaar.
De voor mij meest bekende (op papier) is de Visaton TL-SUB 30
(https://www.visaton.de/sites/default/files/styles/dd_building_instruction_instruction_img/public/2017-11/tl_sub30.jpg?itok=avmRSrAk)
klik (https://www.visaton.de/en/products/subwoofer/tl-sub-30)
Ik ben ooit in de gelegenheid geweest om deze van iemand over te nemen maar ik had/heb de ruimte er niet voor.
Ik stel mijn sub ook op gevoel/gehoor af. Ik let vooral op het stem geluid, is deze te donker zet ik crossover iets lager
totdat het goed klinkt. Het volume is ook belangrijk.
Ik veronderstel dat eens een subwoofer goed afgesteld staat, je daar niet meer moet aan zitten tweaken?
Of is het toch constant bijregelen?
Trek een dag of twee uit voor het inregelen en speel in eerste instantie je favoriete muziek af en wanneer je denkt dat het goed staat ga dan afwisselende muziek draaien.
Is het dan goed niet meer aan zitten freubelen.
Citaat van: Jokke op Gisteren om 11:32:36Ik veronderstel dat eens een subwoofer goed afgesteld staat, je daar niet meer moet aan zitten tweaken?
Of is het toch constant bijregelen?
Als je het zo weet in te stellen dat je gehoor denkt dat je een paar B & W's uit de D4 serie hebt staan, dan staat ie goed. :-D
En inderdaad zoals TurboMarco zegt, goed is goed en dan niet meer aan klooien.
Citaat van: RHK op Gisteren om 12:26:55Als je het zo weet in te stellen dat je gehoor denkt dat je een paar B & W's uit de D4 serie hebt staan, dan staat ie goed. :-D
En inderdaad zoals TurboMarco zegt, goed is goed en dan niet meer aan klooien.
Daarom vind ik dat gedoe met een app ook onzin. Een keer goed is een keer goed. En ik hou van fysieke draaiknoppen, waarvan je de stand dan goed kunt zien. Geldt trouwens ook voor versterkers. Op mijn Denon heb ik de inkeping op de volumeknop extra zwart gemaakt om de stand beter te kunnen zien.
Citaat van: Frits Denon op Gisteren om 13:05:46Daarom vind ik dat gedoe met een app ook onzin. Een keer goed is een keer goed. En ik hou van fysieke draaiknoppen, waarvan je de stand dan goed kunt zien. Geldt trouwens ook voor versterkers. Op mijn Denon heb ik de inkeping op de volumeknop extra zwart gemaakt om de stand beter te kunnen zien.
Heb ik ook op de Hepta sub gedaan, die markeringen. Met de draaiknoppen op de Rel is het makkelijker, dan kan je de hoeveelheid klikjes tellen als je er aan draait. 8-)
Verdorie toch. Ik heb deze over het hoofd gezien.
https://www.2dehands.be/v/audio-tv-en-foto/luidsprekerboxen/m2316306226-technics-sst-25hz-super-bass-exiter-sst-150wt-amp (https://www.2dehands.be/v/audio-tv-en-foto/luidsprekerboxen/m2316306226-technics-sst-25hz-super-bass-exiter-sst-150wt-amp)
Citaat van: SB_Marantz op Gisteren om 19:14:08want?
Hij verteld zijn verhaal zonder enig enthousiasme. Hij komt nogal verdrietig over op mij.
Wel een beetje een demotiverende toon, maar evengoed heb ik nog 2 andere filmpjes van hem bekeken. :-D